Treść dokumentu w formacie PDF można pobrać z linku: Ogólna instrukcja montażu kabli SN 3,6/6kV oraz 6/6kV.pdf
Ogólna instrukcja montażu kabli elektroenergetycznych SN
Kable o napięciu znamionowym 3,6/6 kV i 6/6 kV
o izolacji i powłokach PVC
1. Przy wyborze typu kabli muszą być brane pod uwagę takie czynniki jak przebieg trasy kablowej, metoda układania oraz warunki pracy kabla.
2. Instalacja kabli powinna być wykonywana wyłącznie przez autoryzowanych i wykwalifikowanych wykonawców. Kable muszą być odwijane i układane w taki sposób, aby w trakcie tych operacji nie pogorszyć ich własności. Należy zwrócić szczególną uwagę na poniższe czynniki :
a) Na warunki pracy kabli mają wpływ następujące czynniki :
- koncentracja kabli,
- temperatura otoczenia,
- różnica temperatur,
- liczba kabli i sposób ułożenia (np. układ trójkątny lub płaski),
- wzajemne oddziaływanie kabli,
- narażenia mechaniczne (nacisk, rozciąganie, ścinanie, wibracje),
- zabezpieczenie kabla przed promieniowaniem UV,
- rezystancja termiczna gruntu i inne,
b) Prąd upływu lub prądy błądzące oraz związana z tym korozja tworzyw,
c) Ruchy gruntu, wibracje i wstrząsy,
d) Metoda odwijania i przeciągania kabla oraz materiał do zasypywania muszą być dostosowane do tworzywa z jakiego wykonana jest powłoka kabla, w celu uniknięcia jego mechanicznego uszkodzenia, z uwzględnieniem obciążalności kabla,
e) Należy uwzględnić ochronę przed oddziaływaniem zewnętrznych substancji chemicznych.
3. Kable bez pancerzy metalowych powinny być zabezpieczone po zainstalowaniu przed uszkodzeniami mechanicznymi.
4. Instalacja w rurze lub kanale - wewnętrzna średnica kanału kablowego i rur musi być ≥ 1,5-krotnej średnicy kabla. Kable jednożyłowe sieci trójfazowej układane w rurach stalowych lub na konstrukcjach stalowych, powinny przechodzić przez tę samą rurę lub konstrukcje. W celu zabezpieczenia rur przed wstrząsami mechanicznymi zaleca się stosowanie podsypki piaskowej. Przy układaniu rur należy uwzględnić minimalny promień gięcia kabla. W przypadku instalacji elektrycznej posiadającej więcej niż jeden kabel na fazę, należy sprawdzić podział prądu między kablami tej samej fazy, aby uniknąć przeciążenia pojedynczego kabla.
5. Ochrona przeciwpożarowa. Należy uwzględnić odpowiednie przepisy instalacyjne dotyczące ochrony przeciwpożarowej. Kable należy układać w taki sposób, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia i jego skutki. Rodzaj zabezpieczenia przeciwpożarowego powinien być odpowiedni do zastosowanego systemu ochronnego w instalacji. Kable zawierające materiał halogenowy (taki jak PVC) wystawione na działanie zewnętrznego ognia będą wytwarzać szkodliwy dym i opary.
6. Najniższa dozwolona temperatura układania kabli i instalowania osprzętu dla kabli z izolacją i powłoką polwinitową PVC wynosi 0°C. Dotyczy to zarówno temperatury kabla jak i temperatura otoczenia. W przypadku, gdy temperatura kabli jest niższa od dopuszczalnej, wówczas kable należy podgrzać do temperatury minimalnej. Czynność ta może zabrać od jednego do dwóch dni (np. składowanie w magazynie ogrzewanym).
7. Siła ciągnięcia. Kable można wciągać do kanału lub wykopu za pomocą odpowiednich urządzeń wciągających zapewniających równomierne rozłożenie siły wciągania na żyłach kabla. Maksymalna zalecana siła ciągnięcia różni się w zależności od używanego urządzenia i konfiguracji przeciąganych kabli. Siła ta powinna być rejestrowana w trakcie całego procesu układania kabla. Głowica wciągająca - do linki wciągającej przymocowane są żyły, to siła wciągania nie może przekroczyć wartości :
P=n·S·δ [N]
gdzie :
n – ilość żył
S – przekrój żył [mm2]
δ - dopuszczalne naprężenie równe 50 [N/mm2] dla kabli z żyłami miedzianymi oraz 30 [N/mm2] dla kabli z żyłami aluminiowymi.
Ciągnięcie uchwytem za żyły – siła ciągnąca może być przenoszona poprzez połączenie cierne między uchwytem ciągnącym a żyłą kabla (np. przy wciąganiu kabli z izolacją i powłoką termoplastyczną, bez metalowego pokrycia). Siła ciągnąca zalecana dla głowicy wciągającej może być przyłożona do uchwytu ciągnącego. Uchwyt ciągnący za powłokę kabla - siła działa na kabel poprzez powłokę (np. gdy stosowana jest pończocha kablowa) to jej wartość nie powinna przekraczać :
P=3·D2 [N]
gdzie :
D – średnica kabla [mm]
Jednoczesne wciąganie – dla 3 wstępnie skręconych kabli jednożyłowych łączna siła wciągania nie powinna przekraczać 3-krotności maksymalnej dopuszczalnej wartości dla kabla jednożyłowego a dla 3 kabli ułożonych równolegle łączna siła wciągania nie powinna przekraczać 2-krotności maksymalnej dopuszczalnej wartości dla pojedynczego kabla. Szczególną ostrożność należy zachować przy ostrych zakrętach trasy.
Nie należy przekraczać powyższych wartości maksymalnych sił wciągania. W każdym przypadku siła powinna być przyłożona poprzez mocowanie obrotowe uniemożliwiające skręcanie się kabla wokół własnej osi.
8. W przypadku długich odcinków kabli, w których używane są ciężkie kable miedziane, obliczenia sił wciągania powinny być wykonane osobno dla każdego odcinka kabla. Metodologia układania powinna być szczegółowo opracowana, łącznie z uwzględnieniem położenia bębna, położenie wciągarek lub popychaczy oraz liczby i rodzaju rolek, które należy użyć.
9. W przypadku kabli układanych bezpośrednio w ziemi rolki powinny być używane w odstępach 3-4 metrów oraz na zakrętach.
10. Rodzaje instalacji – kable mogą być prowadzone bezpośrednio w ziemi lub wciągnięte do kanałów lub rur lub instalowane na ścianach i suficie za pomocą stojaków lub korytek kablowych.
11. Przygotowanie trasy kablowej – trasa kablowa powinna być dostosowana do wybranej procedury instalacyjnej z odpowiednią ilością rolek kablowych, zwracając szczególną uwagę na wymagane minimalne promienie gięcia. Siła ciągnięcia powinna być stale kontrolowana podczas procedury wciągania i nie powinna przekraczać dopuszczalnych wartości. Ściany wykopu kablowego powinny być zwarte i gładkie, aby kamienie i twardy żwir nie uszkodziły powierzchni kabla podczas operacji przeciągania.
12. Promień gięcia podczas instalacji - dopuszczalne minimalne promienie gięcia uwzględniają rodzaj kabla (jednożyłowy lub wielożyłowy) oraz obecność żyły koncentrycznej, metalowego ekranu lub pancerza: min 15-krotność średnicy kabla - dla kabli jednożyłowych oraz trzyżyłowych opancerzonych; min 12-krotność średnicy kabla - dla kabli trzyżyłowych
13. Zmniejszenie promienia gięcia do 50% wartości dopuszczalnej jest możliwe, ale pod następującymi warunkami, zachodzącymi jednocześnie:
a) jest to pojedyncze zgięcie, jednorazowe,
b) praca jest wykonywana przez doświadczonych pracowników,
c) temperatura kabla wynosi co najmniej 30 ℃ lub kabel jest podgrzany odpowiednio do 30 ℃,
d) kabel jest gięty przy pomocy szablonu lub ukształtowanych rolek.
14. W przypadku używania rolek przy zmianie kierunku kabla podczas układania, zaleca się aby rolki tworzyły promień większy niż minimalny promień gięcia kabla.
15. Należy zachować szczególną ostrożność w punktach wejścia do kanałów, gdzie może wystąpić ostre zginanie kabla. Konieczne jest stosowanie specjalnych rolek podporowych zapewniających, że promień gięcia jest większy niż minimalny promień gięcia podczas instalacji. Alternatywą jest użycie specjalnych wejść dzwonowych na końcach kanału w miejscu wprowadzenia kabla do kanału. Celem jest prowadzenie kabla tak, aby krawędź kanału nie rysowała, nie rozdzierała ani nie marszczyła powłoki zewnętrznej kabla.
16. Zapobieganie wnikaniu wilgoci – podczas instalacji należy zachować ostrożność, aby nie uszkodzić osłon kabli. Kapturków ochronnych nie należy zdejmować z końców kabla, tylko bezpośrednio przed podłączeniem lub założeniem głowicy. Po zdjęciu kapturków, niezabezpieczone końce kabla nie powinny być narażone na działanie wilgoci.
17. Mocowanie kabli. Kable jednożyłowe mogą być instalowane osobno lub razem w wiązkach. System wiązek kabli można traktować jako kabel wielożyłowy. W przypadku oddzielnego układania kabli jednożyłowych należy stosować uchwyty mocujące wykonane z tworzywa sztucznego lub wykonane z metali niemagnetycznych. Można zastosować stalowe uchwyty, jeśli obwód magnetyczny nie obejmuje samego kabla jednożyłowego. Uchwyty mocujące należy dokręcić tak, aby uniknąć uszkodzenia kabli na skutek rozszerzalności cieplnej. Maksymalna pozioma odległość między uchwytami powinna wynosić maksymalnie 20-krotność średnicy kabla lub średnicy wiązki kablowej, ale nie więcej niż 80 cm. Odległość ta powinna być również zachowana pomiędzy punktami podparcia w korytkach kablowych. Maksymalna pionowa odległość między uchwytami powinna wynosić maksymalnie 1,5 m.
18. Badania po zamontowaniu kabli - po ułożeniu kabli w trasach kablowych, korytkach i przed zasypaniem wykopów należy sprawdzić ciągłość przewodów, zmierzyć rezystancję izolacji oraz wykonać próbę napięciową.
19. Środowisko. Spalanie zużytych kabli powinno odbywać się wyłącznie zgodnie z przepisami krajowymi. Kable mogą ulec uszkodzeniu w wyniku narażenia na działanie żrących produktów lub rozpuszczalników, zwłaszcza oparów ropy naftowej. Standardowe powłoki stosowane w kablach nie zapewniają żadnej ochrony przed uszkodzeniem przez gryzonie, termity itp. Obciążone kable mogą mieć wysoką temperaturę powierzchni i mogą wymagać ochrony przed przypadkowym dotknięciem.
20. Więcej informacji na temat układania kabli można znaleźć w normie SEP nr N SEP-E 004:2022-08